Sưu tầm Trò chơi dân gian
Giáo dục mầm non
Trò chơi dân gian có lợi ích tuyệt vời trong việc rèn luyện thể chất và trí tuệ của trẻ. Nhưng nhiều giáo viên và phụ huynh lại vô tình bỏ qua.
Các trò chơi dân gian thường đơn giản, không cầu kỳ hay tốn kém, có thể dễ dàng chơi mọi lúc, mọi nơi… và mang lại hiệu quả giáo dục cũng như rèn thể chất và trí tuệ tuyệt vời cho trẻ. Các cô và phụ huynh cùng tham khảo nhé:
- Trò chơi “ Rồng rắn lên mây ” :
Rồng rắn lên mây
Có cây lúc lắc
Có nhà hiển vinh
Hỏi thăm :
Thầy thuốc có nhà hay không ?...
Yêu cầu :
Trẻ thuộc lời ca kết hợp lời đọc nhịp nhàng, vui nhộn, biết phối hợp chơi cùng nhau. Rèn luyện sự khéo léo, nhanh nhẹn, tinh thần đoàn kết, gắn bó với nhau.
Cách chơi:
Số trẻ: Cả lớp hoặc nhóm trẻ 7-10 cháu
Địa điểm chơi : Trong lớp hoặc ngoài sân
Một trẻ làm thầy thuốc đứng tại vị trí “ Nhà thầy thuốc ”
Số trẻ còn lại đứng thành hàng dọc phía trước nhà thầy thuốc; Một cháu đứng đầu làm “đầu rồng”, các cháu còn lại đứng nối đuôi nhau phía sau, cháu nọ túm áo cháu kia thành “một con rồng” và có thể đi theo vòng tròn hoặc lượn đi lượn lại,, vừa đi vừa đọc lời ca. Đọc tới câu “ Thầy thuốc có nhà hay không ” thì “đầu rồng ”dừng lại trước nhà thầy thuốc và đồng thanh hỏi:
Thầy thuốc có nhà hay không ?
Nếu thầy thuốc nói “ thầy thuốc không có ở nhà’’ thì rồng lại đi tiếp. Nếu thầy thuốc nói “ Thầy thuốc có ở nhà !” thì thầy thuốc hỏi tiếp :
Rồng rắn đi đau? Hỏi thầy làm gì ?
Rồng : Rồng rắn đi lấy thuốc cho con
Thầy thuốc : Con lên mấy ?
Rồng : Con lên một
Thầy thuốc : Thuốc chẳng hay
Rồng : Con lên hai
Thầy thuốc : Thuốc chẳng hay
Rồng : Con lên ba
……..
Rồng : Con lên mười
Thầy thuốc : Thuốc hay vậy
Rồng : Xin thầy tí lửa
Thầy thuốc : Lửa làm gì ?
Rồng : Lửa kho cá
Thầy thuốc : Cá mấy khúc ?
Rồng : Cá ba khúc
Thầy thuốc : Xin khúc đầu .
Rồng : Cục xương ,cục xẩu
Thầy thuốc : Xin khúc giữa .
Rồng : Cục máu cục me.
Thầy thuốc : Xin khúc đuôi.
Rồng : Tha hồ thầy đuổi !
Rồng chạy - người đứng đầu dang hai tay chắn đường thầy thuốc chạy, ngăn không cho thầy bắt được “đuôi” . Đằng sau lựa thầy để chạy theo kiểu uấn lượn rồng rắn để thầy thuốc không bắt được “đuôi rồng ”.
Khi thầy thuốc bắt được “đuôi ” thì người đứng ở đuôi rồng lại đổi làm thầy thuốc và trò chơi lại tiếp tục.
2.Trò chơi : Trồng đậu trồng cà
Lời ca:
Trồng đậu trồng cà
Hoa hoè, hoa khế
Khế ngọt khế chua
Cột đình, cột chùa
Hai tay ôm cột
Cây cam, cây quýt
Cây mít, cây hồng
Cành đa, lá nhãn
Ai có chân, có tay thì rụt
Yêu cầu : Rèn cho trẻ ý thức vui chơi tập thể, tinh thần đoàn kết.
Cách chơi :
-Số trẻ : Tốp, nhóm …
- Cho trẻ ngồi thành hàng ngang, hai chân duỗi thẳng .
- Tất cả cùng đọc lời ca và kết hợp một bạn dùng tay đập nhẹ vào từng chân các bạn . Đọc hết bài, chữ cuối cùng của câu cuối trúng bạn nào thì bạn đó phải co rụt một chân vào.
- Trò chơi lại tiếp tục.
3.Trò chơi : Bắt chập lá tre
Lời ca:
Ù à ù ập
Bắt chập lá tre
Bắt đè lá muống
Bắt cuống lên hoa
Bắt gà mổ thóc
Bắt học cho thông
Cày đồng cho sớm
Nuôi lợn cho chăm
Nuôi tằm cho rỗi
Dệt cửi cho mau
Nuôi trâu cho mập
Ù à ù ập
Yêu cầu :
Rèn cho trẻ sự linh hoạt , biết dự đoán trước mục tiêu chơi . Rèn luyện khả năng phát âm cho trẻ .Rèn luyện ý thức tự chủ , chủ động trong các tình huống .
Cách chơi:
- Số trẻ : tốp, nhóm …
- Chọn một cái cây trong sân trường hoặc cắm một cái cột gọi là “ cột đùng”. Một bạn làm “cái” xoè bàn tay cho các bạn khác làm “con” đặt ngón tay trỏ vào. Cả nhóm cùng đọc lời ca, đọc hết bài thì bạn làm “cái” nắm tay lại, ai không kịp rút ngón tay về, bị “cái” nắm lại thì phải bịt mắt chờ các bạn khác đi trốn còn mình đi tìm. Trong khoảng thời gian ngắn bạn bị bịt mắt nhắm mắt, những bạn khác phải chạy trốn thật nhanh. Lúc bạn bị bịt mắt mở mắt ra để đi tìm thì các bạn khác phải chạy thật nhanh về “cột đùng” nắm lấy cột và kêu to “Đùng”. Ai bị bắt khi chưa chạy kịp về “cột đùng” hoặc chạy về đến nơi mà chưa kịp kêu “Đùng” thì phải bịt mắt.Trò chơi lại tiếp tục.
4.Trò chơi : Ếch dưới ao
Lời ca:
Ếch ở dưới ao
Vừa ngớt mưa rào
Nhảy ra bì bọp
Ếch kêu ộp ộp
Ếch kêu ặp ặp
Thấy bác đi câu
Rủ nhau trốn mau
Ếch kêu ộp ộp
Ếch kêu ặp ặp
Yêu cầu : Rèn cho trẻ khả năng tháo vát , nhanh nhẹn .
Cách chơi :
Vẽ một vòng tròn lớn giữa sân làm ao .
Các bạn tham gia chơi đứng thành vòng tròn làm ếch
Một bạn đứng cách vòng tròn 3-4 mét, tay cầm một cái que nhỏ giả làm người đI câu ếch.
Các con ếch từ trong ao vừa hát vừa nhảy ra ngoài vòng tròn ao để lên bờ. Bcá đI câu đuổi theo, dây câu chạm vào vai bạn nào thì bạn ấy phải thay thế vai người đI câu ếch. Con ếch nào đã kịp nhảy lại ao thì không bị câu nữa.
5.Trò chơi : Thả đỉa ba ba
Lời ca :
Thả đỉa ba ba
Chớ bắt đàn bà
Phải tội đàn ông
Cơm trắng như bông
Gạo mềm như nước
Đổ mắm. đổ muối
Đổ chuối hạt tiêu
Đổ niêu nước chè
Đổ phải nhà nào
Nhà ấy phải chịu
Yêu cầu :
Rèn cho trẻ khả năng vận động nhanh nhẹn, vui vẻ chơi trong nhóm bạn bè
Cách chơi :
- Số trẻ : tốp, nhóm, tổ hoặc cả lớp …
- Vẽ một vòng tròn giữa sân hoặc giữa nhà …( To – nhỏ tuỳ theo số lượng trẻ )
- Các bạn đứng thành một vòng tròn vây xung quanh một bạn ở giữa. Bạn này cùng các bạn vừa đọc lời ca vừa chỉ tay vào từng bạn xung quanh theo nhịp của bài . Tiếng cuối cùng của bài rơi vào bạn nào thì bạn đó phải làm “ đỉa ”. “Đỉa” đứng giữa ao. Các bạn khác giả vờ xuống ao rửa chân tay và nói “đỉa ra xa – tha hồ tắm mát” . “Đỉa” phải rình chạy vào bờ để bám vào một bạn nào đó đang tắm rửa dưới ao. Ai không kịp chạy lên bờ để ra khỏi ao bị “đỉa” bám vào thì phải thay thế vai “đỉa”. Trò chơi cứ thế tiếp diễn.
6. Trò chơi : Nu na nu nống
Lời ca ( ST) :
Nu na nu nống
Cá bống kho khô
Cá rô đánh vảy
Tôm tép đang nhảy
Rang ăn mới ngon
Cá chép cả con
Bỏ lò thật tuyệt
Nhưng làm vỡ mật
Thì có…“ trời ăn”
Lươn nấu chuối xanh
Chẳng tanh tí nào
Cá mè đem xào
Xin đừng tia nước
Cá quả luộc trước
Gỡ nạc nấu canh .
Bạn nào lành hanh
Tay xoè ra trước
Yêu cầu :
Luyện khả năng nói cho trẻ.
Rèn khả năng phối kết hợp khi đọc cùng bạn bè.
Cách chơi :
Số trẻ : một nhóm 3-5 cháu
Trẻ đứng thành vòng tròn quay mặt vào nhau, tay phải nắm lại.giơ lên . Khi đọc lời ca tất cả cùng đồng thanh đọc kết hợp lúc lắc nắm tay theo nhịp đọc lời ca. Khi đọc đến từ cuối cùng của câu cuối bài, tất cả cùng xoè bàn tay ra. Bạn nào xoè ra trước hoặc sau khi đọc từ cuối cùng của lời ca đều phải đổi tay hoăc bị phạt một búng tai do bạn bên cạnh búng và trò chơi lại tiếp tục.
7. Trò chơi : Rềnh rềnh ràng ràng
Lời ca ( ST) :
Rềnh rềnh ràng ràng
Đi chợ mua hàng
Có các loại rau
Nấu có vị ngọt
Là anh rau ngót
Có thêm tí bọt
Là bác rau đay
Đi chợ cho hay
Là anh rau má
Nấu Với tôm cá
Là bác cải xanh
Nấu canh rất lành
Là lá mồng tơi
Tinh mắt ai ơi
Chọn rau cho đúng.
Yêu cầu : Rèn cho trẻ khả năng nhận biết một số loại rau. Rèn luyện khả năng kết hợp tư duy ngôn ngữ và đồ dùng trực quan một cách nhanh nhẹn
Chuẩn bị :
Một số loại rau có tên trong lời ca, một số loại rau khác để lẫn vào nhau. Rổ đựng;
Một số lô tô về các loài rau trên.
Nơi đặt để cho trẻ chọn, xếp rau, chọn xếp lô tô phù hợp, sạch sẽ, ngăn nắp.
Cách chơi :
Cho trẻ đứng cạnh bàn xếp các loại rau. Cả lớp cùng đọc lời ca. Lần lượt từng bạn một lên bàn rau, đọc đến lời ca nào thì chọn rau theo tên đọc trong lời ca đó bỏ vào rổ. Những rau nào không có tên trong lời ca thì trẻ tự nói theo yêu cầu của cô giáo hoặc các bạn.
Sau mỗi lần một bạn chọn rau, cả lớp cùng kiểm tra theo tên rau có trong bài , nếu bạn chọn sai mỗi loại rau phải nhảy lò cò một vòng, sau đó trò chơi lại tiếp tục.
Tương tự với lô tô rau cũng làm như trên .
8. Trò chơi : Xúc xắc xúc xẻ
Lời ca :
Xúc xắc xúc xẻ
Ai khoẻ hơn ai
Cùng nhau đua tài
Chọn nhanh đậu đỗ
Nấu canh rất mát
Là bác đậu xanh
Ăn chè lớn nhanh
Nhà anh đậu đỏ
Cho ly sữa nhỏ
Nhà cô đậu nành
Tất cả đều Lành
Cho ta lớn nhanh
Là nhà họ đậu
Yêu cầu :
Trẻ nhận biết tên các loại đậu .
Luyện khả năng nói kết hợp hành động. Rèn luyện tính sáng tạo
Chuẩn bị :
Các loại đậu đỗ thật; Lô tô đậu đỗ các loại. Khay đựng.
Cách chơi :
Cả lớp cùng đọc lời ca. Lần lượt từng cặp hai bạn một lên bàn nơi để đậu đỗ , đọc đến lời ca nào thì từng bạn chọn quả đậu, đỗ đó theo tên đọc trong lời ca bỏ vào khay đựng riêng của mình. Những loại đậu đỗ nào không có tên trong lời ca thì trẻ tự chọn giơ lên và nói tên theo yêu cầu của cô giáo hoặc các bạn.
Sau mỗi lần một bạn chọn quả đậu, đỗ, cả lớp cùng kiểm tra theo tên có trong bài . Nếu bạn nào chọn sai - mỗi loại đậu, đỗ - phải nhảy lò cò một vòng hoặc hát một câu hát tự chọn, tự sáng tác …về đậu đỗ, sau đó trò chơi lại tiếp tục.
Tương tự với lô tô rau cũng làm như trên .
9. Trò chơi : Cái gối cười
Yêu cầu : Rèn luyện tinh thần đoàn kết, vui chơi trong nhóm bạn bè. Phát triển khả năng diễn đạt ngôn ngữ biểu cảm.
Chuẩn bị : Sàn nhà sạch . Một số câu chuyện gây cười cho trẻ.
Cách chơi:
Chia lớp thành hai nhóm : nhóm bạn trai và nhóm bạn gái.
Tổ chức cho trẻ hát bài “Tìm bạn ” và từng nhóm cứ hai bạn tìm nhau thành một đôi.
Cho trẻ nằm xuống sàn nhà . Nhóm nam riêng , nhóm nữ riêng.
Từng cạp bạn nằm bên nhau, một bạn “làm gối ”, một bạn gối đầu lên bụng bạn kia .
Cô giáo cù cho trẻ cười hoặc kể chuyện cười, hoặc tổ chức cho trẻ cười thật to. Cô giáo đặt câu hỏi cho trẻ “làm gối ”và trẻ gối đầu lên bụng bạn nói về cảm giác của trẻ khi gối đầu lên bụng bạn và cuời thì thấy như thế nào? ( Bụng bạn rung rung , gối đầu rất êm, rất thích thú…; Cái đầu bạn nặng nặng, lắc lắc, rung rung khi cười vv…).
Sau đó đổi lại bạn “làm gối” đổi cho bạn gối đầu, trò chơi lại tiếp tục